Call of Papers

Plenery artystyczne w XX wieku – od metody pracy do zorganizowanej akcji w terenie

„Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione”

tom XIX 2024

Wydawca: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Redaktorzy naukowi tomu: dr Bernadeta Stano; dr Magdalena Worłowska

Zapraszamy do kolejnego recenzowanego tomu „Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione” poświęconego zjawisku ruchu plenerowego w XX wieku.   

Pod pierwotnym określeniem „plener” kryje się spopularyzowana w XIX-wiecznej praktyce artystycznej metoda malowania krajobrazu bezpośrednio z natury, w przestrzeni otwartej, atrakcyjnej pod względem ukształtowania terenu i szaty roślinnej. Jednak wskazane jest także użycie tego pojęcia w stosunku do działań innego typu: montowania rzeźb, instalacji czy performance w odmiennym otoczeniu: wiejskim, wielkomiejskim czy przemysłowym. Funkcjonuje również definicja pleneru jako zorganizowanego spotkania, czasowego zgrupowania twórców, poświęcających się wspólnej pracy w określonym miejscu. W Polsce w okresie PRL, ale też w innych krajach Europy, akcje plenerowe stały się specyficzną formą organizacji życia artystycznego o korzeniach w tradycyjnym pleneryzmie, obwarowaną zasadami typowymi dla biurokracji socjalistycznego państwa. To również szczególny typ kontaktów pomiędzy twórcami oraz między nimi a społeczeństwem. Największe nasycenie ruchu przypadało na tereny i ośrodki oddalone od centrów sztuki, i co stanowi rys charakterystyczny dla tamtych czasów, lokalizowano go wokół zakładów różnych gałęzi przemysłu. Pod mecenatem przemysłowym odbyły się m. in. Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, I Sympozjum Artystów i Naukowców w Puławach oraz wydarzenia lokalne i cykliczne – plenery w Orońsku, Suchedniowie, Biskupinie, Bolesławcu i w wielu innych miejscach w Polsce. W efekcie plenerów rzeźbiarzy powstawały galerie rzeźb plenerowych oraz pojedyncze, rozproszone obiekty, sytuowane w centrach dzielnic, ale i na ich obrzeżach, w parkach, czy w miejscach pamięci. Kolekcje obrazów trafiały do domów kultury, szkół i zakładów pracy. Skutki akcji plenerowych lokalizowanych na terenach wiejskich i rekreacyjnych nierzadko miały charakter nietrwały, jednak ich ślady odnaleźć można w archiwach i prasie.   

Nasze zaproszenie adresujemy do zainteresowanych tematem historyków sztuki, kulturoznawców, filozofów, artystów - uczestników plenerów. Otwarci jesteśmy na badaczy tego zjawiska spoza Polski i Europy. Interesują nas takie kwestie jak:

-metody pracy w plenerze

-rekonstrukcja akcji plenerowej w ośrodkach, które dotąd nie były przedmiotem badań

-obecność amatorów na plenerach

-stan zachowania dziedzictwa poplenerowego i znaczenie działań efemerycznych (problem dokumentacji)

-relacje uczestników ruchu plenerowego  

- plenery jako laboratorium eksperymentów artystycznych

- interdyscyplinarność (artyści, naukowcy) na plenerach

- znaczenie i inspiracje działaniami ruchu plenerowego z dzisiejszej perspektywy

 

Zapraszamy do nadsyłania oryginalnych, wcześniej niepublikowanych propozycji w dwóch formatach:

1. Artykuły o charakterze problemowym (zawierające wyraźnie wyartykułowany problem badawczy i proponujące jego rozwinięcie). Artykuły mogą mieć charakter teoretyczny, mogą także być rezultatem badań empirycznych. Objętość: do 40 000 znaków.
2. Krótsze teksty mające charakter omówień, recenzji, relacji z konferencji lub innych wydarzeń naukowych i artystycznych. Objętość: do 20 000 znaków.

Redakcja przyjmuje teksty w języku polskim oraz języku angielskim.

Przysyłane teksty powinny spełniać warunki określone przez redakcję  (patrz: https://studiadearte.up.krakow.pl/information/authors ).

Artykuł należy sformatować zgodnie z wytycznymi obowiązującymi w Wydawnictwie Naukowym Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie http://www.wydawnictwoup.pl/s/informacje_dla_autorow/ i przesłać na adres dearte@up.krakow.pl lub bernadeta.stano@up.krakow.pl zgodnie ze wskazanymi poniżej terminami. Artykuł może być uzupełniony materiałem ilustracyjnym (do pięciu reprodukcji)

Termin nadesłania abstraktu artykułu do 1500 znaków: 30 stycznia 2024

Termin nadsyłania tekstów: 30 marca 2024

Numer ukaże się w listopadzie 2024