Call for papers

Studia nad wizualnością – Visual Studies to projekt naukowo-dydaktyczny, który rozpoczęliśmy w Katedrze Nauk o Sztuce w Instytucie Sztuki i Designu UKEN w 2023 roku. Naszym celem było zapoznanie osób studiujących z uporządkowaną, interdyscyplinarną refleksją nad obrazem w ujęciu estetycznym (historia sztuki), antropologicznym (antropologia obrazu), kulturoznawczym (kultura wizualna), filozoficznym (warunki i metody możliwości interpretacji dzieła sztuki) i technologicznym (medioznawstwo).

Jednym z celów kształcenia na kierunku Studia nad wizualnością jest przekazanie przyszłym absolwentom umiejętności analizy i interpretacji dzieł zaliczanych do kanonu sztuki polskiej i powszechnej. Podążając za myślą Mieczysława Porębskiego, zaproponowane przez nas badania nad obrazem chcemy jednak usytuować w szerszym kontekście badań nad całościową sferą, w której rodzą się wciąż nowe obrazy wzrokowe i dźwiękowe otaczające współczesnego człowieka. Studia nad wizualnością tym różnią się więc od tradycyjnie uprawianej historii sztuki, że kładą większy nacisk na kulturowo uwarunkowane teorie i praktyki widzenia oraz poszerzają obszar zainteresowań historii sztuki o design, film, widowiska, nowe media i kulturę popularną. Chcemy, aby obszary badawcze studiów nad wizualnością były odkrywane zarówno w badaniach nad historycznie ugruntowanymi praktykami patrzenia i obrazowania, jak i w refleksji nad współczesnymi fenomenami. Sądzimy, że w przypadku studiów nad wizualnością, oprócz umiejętności tworzenia tekstów spełniających rygory opracowania o charakterze naukowym, istotne mogą być także umiejętności posługiwania się narzędziami badań wizualnych – jak film czy fotografia – stąd kierujemy nasze zainteresowania także w stronę subdyscyplin badań społecznych, które posługują się metodami wizualnymi, jak socjologia i antropologia wizualna.

Obecnie, umiejętność analizy i interpretacji różnorodnych przekazów wizualnych, skierowanych zarówno do elitarnego, jak i do masowego odbiorcy, umożliwia pracę w instytucjach kultury, instytucjach handlu dziełami sztuki, organizacjach pozarządowych, mediach i innych placówkach funkcjonujących w szeroko rozumianym sektorze kultury. Interesuje nas więc także edukacyjny potencjał studiów nad wizualnością.

Nasze zaproszenie do publikacji kierujemy do zainteresowanych tematem historyków sztuki, filozofów, kulturoznawców, antropologów, socjologów i medioznawców. Otwarci jesteśmy na badaczy tego zjawiska spoza Polski i Europy. Interesują nas takie kwestie jak:

 

- analiza historycznie uwarunkowanych modeli reprezentacji rzeczywistości w sztuce

- rola przyrządów optycznych w historii praktyk artystycznych

- okulocentryzm kultury zachodniej

- definicje i krytyka kultury wizualnej

- miejsce wizualności we współczesnych badaniach humanistycznych i społecznych

- odwrócone spojrzenie: wernakularne praktyki wizualne jako inspiracja metodologiczna

- dostępność kultury wizualnej

- współczesne miasto jako środowisko widzenia

 

Zapraszamy do nadsyłania oryginalnych, wcześniej niepublikowanych propozycji w dwóch formatach:

1. Artykuły o charakterze problemowym (zawierające wyraźnie wyartykułowany problem badawczy i proponujące jego rozwinięcie). Artykuły mogą mieć charakter teoretyczny, mogą także być rezultatem badań empirycznych. Objętość: do 40 000 znaków.

2. Krótsze teksty mające charakter omówień, recenzji, relacji z konferencji lub innych wydarzeń naukowych i artystycznych. Objętość: do 20 000 znaków.

Redakcja przyjmuje teksty w języku polskim oraz języku angielskim.

Przysłane teksty powinny spełniać warunki określone przez redakcję (patrz: https://studiadearte.up.krakow.pl/information/authors ).

Artykuł należy sformatować zgodnie z wytycznymi obowiązującymi w Wydawnictwie Naukowym Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie http://www.wydawnictwoup.pl/s/informacje_dla_autorow/ i przesłać na adres weronika.plinska@uken.krakow.pl zgodnie ze wskazanymi poniżej terminami. Artykuł może być uzupełniony materiałem ilustracyjnym (do pięciu reprodukcji)

Redaktorka naukowa tomu: dr Weronika Plińska

Termin nadsyłania tekstów: 30 stycznia 2025

Numer ukaże się w listopadzie 2025